دیوار سبز یکی از راهکارهای معماری پایدار است که با افزایش جمعیت شهری و توسعه ساختوساز، نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی ساختمانها ایفا میکند. ساختمانها سهم قابل توجهی از مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانهای دارند و بهویژه در مناطق گرم و خشک، نیاز به سیستمهای سرمایشی افزایش مییابد. دیوارهای سبز با بهرهگیری از پوشش گیاهی، علاوه بر زیبایی بصری، دمای سطحی دیوار را کاهش میدهند، رطوبت نسبی هوا را بهبود میبخشند و آسایش حرارتی را افزایش میدهند. مطالعات جهانی نشان دادهاند که پوشش گیاهی عمودی میتواند انتقال حرارت از پوسته ساختمان را کاهش داده و مصرف انرژی سرمایشی را بهطور قابل توجهی کم کند.
در این راستا، مقاله حاضر به بررسی عملکرد حرارتی انواع دیوار سبز در اقلیم گرم و خشک میپردازد و تلاش میکند با مقایسه دیوار سبز گلدانی، دیوار سبز غیرمستقیم و دیوار بدون پوشش گیاهی، مناسبترین گزینه را برای کاهش دمای داخلی ساختمان معرفی کند.
اهمیت دیوار سبز در معماری پایدار
در معماری پایدار، دیوار سبز بهعنوان یک عنصر فعال اقلیمی شناخته میشود. این نوع دیوارها از طریق چند مکانیسم اصلی بر دمای ساختمان اثر میگذارند:
- سایهاندازی گیاهان و کاهش تابش مستقیم خورشید به دیوار
- تبخیر و تعرق گیاهی (Evapotranspiration) که موجب خنکسازی محیط میشود
- افزایش مقاومت حرارتی دیوار و کاهش تبادل گرما
- بهبود رطوبت نسبی هوا و افزایش آسایش حرارتی انسان
مطالعات انجامشده در کشورهای مختلف، از جمله ایتالیا، اسپانیا، استرالیا و چین، نشان دادهاند که دیوارهای سبز میتوانند دمای سطح دیوار را بین 5 تا 15 درجه سانتیگراد کاهش دهند و نقش مؤثری در کاهش بار سرمایشی ساختمان داشته باشند.
در پژوهش مورد بررسی، شهر کرمان بهعنوان نمونهای از اقلیم گرم و خشک انتخاب شده است. این انتخاب به دلیل شرایط خاص دمایی، شدت تابش خورشید و نیاز بالا به انرژی سرمایشی انجام شده است.
در این مطالعه، سه نوع دیوار مورد بررسی قرار گرفت:
- دیوار مرجع (بدون پوشش گیاهی)
- دیوار سبز غیرمستقیم
- دیوار سبز گلدانی
دادههای دمایی و رطوبتی از طریق اندازهگیریهای میدانی و همچنین شبیهسازی نرمافزاری جمعآوری شدند. استفاده همزمان از این دو روش باعث افزایش دقت نتایج و امکان مقایسه واقعی عملکرد انواع دیوارها شد.
نتایج تحقیق
نتایج حاصل از اندازهگیریها و شبیهسازیها نشان داد که:
- دیوار سبز گلدانی بیشترین تأثیر را در کاهش دمای داخلی ساختمان داشته است.
- این نوع دیوار نسبت به دیوار مرجع، کاهش دمای محسوستری ایجاد کرده و شرایط حرارتی مطلوبتری فراهم کرده است.
- دیوار سبز غیرمستقیم نیز عملکرد بهتری نسبت به دیوار بدون پوشش داشته، اما میزان تأثیر آن کمتر از دیوار گلدانی بوده است.
- افزایش رطوبت نسبی در فضای داخلی، یکی از نتایج مثبت استفاده از دیوار سبز گلدانی گزارش شده است.
نتایج این مقاله با یافتههای بسیاری از پژوهشهای بینالمللی همخوانی دارد. برای مثال:
- مطالعات Perini و Rosasco (2013) نشان میدهد که سیستمهای دیوار سبز فعال، بهویژه انواع گلدانی، تأثیر بیشتری در کاهش دمای داخلی نسبت به سیستمهای غیرمستقیم دارند.
- پژوهشهای انجامشده توسط Perez et al. (2011) بیان میکند که تبخیر و تعرق گیاهان مهمترین عامل خنککنندگی دیوارهای سبز در اقلیمهای گرم است.
- همچنین تحقیقات Sailor (2008) تأکید میکند که افزایش رطوبت نسبی ناشی از پوشش گیاهی میتواند احساس آسایش حرارتی انسان را حتی بدون کاهش شدید دما بهبود دهد.
در واقع، دیوار سبز گلدانی به دلیل تماس مستقیم گیاه با محیط، ظرفیت تبخیر بالاتری دارد و همین امر باعث افزایش راندمان حرارتی آن نسبت به دیوار سبز غیرمستقیم میشود.
کاربردهای عملی نتایج پژوهش
یافتههای این مقاله نشان میدهد که استفاده از دیوارهای سبز، بهویژه نوع گلدانی، میتواند:
- بهعنوان راهکاری کمهزینه و پایدار برای کاهش مصرف انرژی در ساختمانها مورد استفاده قرار گیرد؛
- در طراحی ساختمانهای مسکونی، اداری و آموزشی در مناطق گرم و خشک لحاظ شود؛
- به بهبود کیفیت محیط داخلی، سلامت روانی ساکنان و کاهش اثر جزیره گرمایی شهری کمک کند.
جمعبندی نهایی
بر اساس نتایج این پژوهش و مقایسه آن با منابع معتبر داخلی و خارجی، میتوان نتیجه گرفت که:
- دیوار سبز گلدانی مؤثرترین نوع دیوار سبز در کاهش دمای داخلی ساختمان در اقلیم گرم و خشک است.
- ترکیب طراحی معماری با عناصر طبیعی، میتواند نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی و ارتقای پایداری محیطی ایفا کند.
- استفاده هدفمند از دیوارهای سبز باید بهعنوان بخشی از سیاستهای معماری پایدار و توسعه شهری در نظر گرفته شود.
کیا سم کارخانه تولید کود کشاورزی | کود کشاورزی ، سم کشاورزی
