کیا سم کارخانه تولید کود کشاورزی | کود کشاورزی ، سم کشاورزی
نویسنده: مرجان سعیدی نژاد 
طراحی و ساخت گلخانه اولین گام در کشت گلخانه‌ای به شمار می‌رود و با توجه به هزینه‌های بالای احداث، باید با تحقیق و مطالعه دقیق و در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و منطقه‌ای انجام شود. در این مقاله، به بررسی جنبه‌های مختلف سازه گلخانه، شامل موقعیت مکانی، دسترسی به امکانات، طراحی سازه و انتخاب پوشش مناسب می‌پردازیم.
موقعیت مکانی احداث گلخانه
انتخاب محل مناسب برای احداث گلخانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مناطقی که دارای مه دائمی، آب و هوای نامساعد، سایه ناشی از کوه‌ها یا درختان بلند، مناطق کم‌نور، شیب تند، مناطق طوفان‌خیز یا فاقد منابع آب کافی هستند، برای احداث گلخانه مناسب نیستند. سایه‌ای که توسط سازه و گیاهان ایجاد می‌شود نیز اهمیت دارد و میزان آن به زاویه تابش خورشید و فصل سال وابسته است.
با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران (حدود 27 تا 39.5 درجه شمالی)، برای استفاده بیشتر از نور خورشید زمستانی با زاویه پایین، گلخانه‌های تک‌واحدی بهتر است در امتداد شرق-غرب ساخته شوند، در حالی که گلخانه‌های بزرگ‌تر باید شمال-جنوب باشند. بادهای شدید نیز یکی از عوامل مهم در تعیین جهت گلخانه هستند. در مناطقی که باد غالب جهت مشخصی دارد، سازه باید به گونه‌ای طراحی شود که باد بتواند از روی آن عبور کند تا ریسک تخریب کاهش یابد.
دسترسی به امکانات و زیرساخت‌ها
نزدیکی به راه‌های حمل و نقل، منابع آب، برق و سوخت اهمیت زیادی دارد. این امر باعث کاهش هزینه‌های حمل و نقل و تأمین مواد اولیه می‌شود و از هدررفت محصول جلوگیری می‌کند.
طراحی سازه گلخانه و انتخاب مواد
انواع سازه گلخانه
سازه‌های گلخانه‌ای می‌توانند از مواد مختلفی ساخته شوند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند:
- چوبی: این نوع سازه به دلیل ارتفاع کم و مقاومت پایین در برابر باد و رطوبت، در حال منسوخ شدن است.
- فلزی: تونل‌های بلند فلزی که با پلاستیک پوشانده می‌شوند، رایج‌ترین نوع گلخانه در مناطق تولید سبزی و صیفی هستند. استفاده از پیچ و مهره به جای جوشکاری، امکان جابجایی، نصب آسان و مقاومت بالاتر در برابر زنگ‌زدگی را فراهم می‌کند، هرچند هزینه ساخت کمی بالاتر است.
- آلومینیومی: آلومینیوم به دلیل وزن سبک، مقاومت بالا و ضدزنگ بودن، انتخاب مناسبی برای ساخت سازه‌های گلخانه‌ای است.
- بتنی: در برخی موارد، برای افزایش استحکام و دوام سازه، از بتن در ساخت گلخانه استفاده می‌شود.
بارهای وارد بر سازه گلخانه
سازه گلخانه باید توانایی تحمل چهار نوع بار را داشته باشد:
- بار مرده: وزن خود سازه و المان‌ها
- بار زنده: وزن گیاهان و افراد هنگام تعمیرات
- بار محیطی: شامل برف و باد
- بار ترکیبی: زمانی که بار محصول و شرایط جوی با هم اتفاق می‌افتند
طراحی سازه باید به گونه‌ای باشد که در مواجهه همزمان با این فشارها، دوام لازم را داشته باشد.
انواع پوشش گلخانه و مزایا و معایب
1. شیشه
مزایا:
- عبور نور بالا و یکنواخت
- مقاومت خوب در برابر باد و باران
- طول عمر بالا در صورت نصب صحیح
معایب:
- شکننده و خطرناک در هنگام آسیب
- ضریب انتقال حرارت بالا، نیاز به گرمایش بیشتر در فصول سرد
- هزینه ساخت و نصب بالاتر نسبت به پلاستیک
2. پلاستیک انعطاف‌پذیر
مزایا:
- نصب و جایگزینی آسان
- کاهش هزینه ساخت نسبت به شیشه
- امکان استفاده از دو پوشش برای عایق حرارتی
- قابلیت افزودن مواد ضدچکه، ضدحشره و پخش‌کننده نور
معایب:
- طول عمر کمتر نسبت به شیشه و پلی‌کربنات
- عبور نور کمتر و کاهش کیفیت نور به مرور زمان
- حساس به آسیب مکانیکی و باد شدید
3. پلی‌کربنات
مزایا:
- سبک و مقاوم در برابر ضربه
- عایق حرارتی بهتر نسبت به شیشه، کاهش مصرف انرژی
- طول عمر بالا و نیاز به نگهداری کمتر
معایب:
- هزینه اولیه بالا
- نصب و برش سخت‌تر نسبت به پلاستیک
- امکان تشکیل حباب یا جمع شدن آب بین لایه‌ها در صورت نصب نادرست
انواع گلخانه از لحاظ تعداد دهانه
- گلخانه تونلی (دیواره قوسی یا عمودی): این نوع گلخانه‌ها به دلیل ساختار ساده و هزینه پایین، برای کشت‌های کوچک و متوسط مناسب هستند.
- گلخانه دوقلو (دیواره قوسی یا عمودی): برای کشت‌های بزرگ‌تر و نیاز به فضای بیشتر، این نوع گلخانه‌ها مناسب هستند.
- گلخانه‌های به هم پیوسته: این نوع گلخانه‌ها هزینه ساخت و گرمایش کمتری دارند و دسترسی در آن‌ها آسان‌تر است. با این حال، کنترل آفات و بیماری‌ها در گلخانه‌های تونلی و دوقلو راحت‌تر است.
اندازه گلخانه نیز یکی از پارامترهای مهم است و انتخاب نوع سازه و تعداد دهانه‌ها باید با توجه به منطقه، نوع محصول و مدیریت گلخانه انجام شود.
نتیجه‌گیری
طراحی و ساخت سازه گلخانه یک مرحله کلیدی در موفقیت کشت گلخانه‌ای است که نیازمند توجه به چند عامل مهم است: موقعیت مکانی، دسترسی به امکانات، نوع سازه و پوشش گلخانه و تعداد دهانه‌ها. انتخاب درست این عوامل می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر بهره‌وری محصول، کاهش هزینه‌ها و دوام سازه داشته باشد.
موقعیت مناسب و استفاده از نور خورشید و مدیریت بادهای شدید، تامین منابع آب و انرژی، و انتخاب پوشش و مواد سازه‌ای با کیفیت، از جمله تصمیمات مهمی هستند که باید پیش از ساخت گلخانه اتخاذ شوند. هر نوع پوشش—شیشه، پلاستیک انعطاف‌پذیر یا پلی‌کربنات—مزایا و معایب خاص خود را دارد که باید با توجه به اقلیم، نوع محصول و بودجه انتخاب شود.
در نهایت، انتخاب نوع گلخانه و طراحی دقیق آن، نقش مهمی در افزایش بهره‌وری، کاهش ریسک‌های محیطی و بهینه‌سازی مصرف انرژی ایفا می‌کند. یک گلخانه مقاوم و بهینه، سرمایه‌گذاری بلندمدتی است که می‌تواند بازدهی اقتصادی و کیفیت محصول را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.
اگر علاقه مند به کاشت محصولات گلخانه ای هستید، پیشنهاد میکنیم مقالات تخصصی کاشت، داشت و برداشت فلفل دلمه ای، خیار و گوجه فرنگی گلخانه ای را حتما مطالعه کنید.
