
اهمیت
زنبور مغر خوار بادام یکی از آفات مهم درختان بادام است که در صورت عدم کنترل تا 90 درصد موجب کاهش عملکرد می گردد. میزبان های این آفت در دنیا شامل هسته داران جنس Prunus از جمله انواع بادام، زرد آلو، هلو، آلو است. این آفت در کشورهای آسیایی و خاورمیانه مثل گرجستان، لبنان و سوریه، تاجیکستان و همچنین کشورهای شرق اروپا مثل قبرس، یونان و … گزارش شده است. در ایران در بیشتر مناطق بادام کاری مشاهده شده است ولی در استان های اصفهان و یزد و آذربایجان شرقی بیشتر گزارش شده است.
شکل شناسی
حشره ماده بالغ 6 تا 8 میلی متر طول، با چشم هایی به رنگ قهوه ای تیره و سر سیاه است.ساق و پنجه پاها قهوه ای روشن است در حالی که قسمت های باقی مانده پا سیاه هستند. حشرات نر کوچکتر از حشره ماده هستند. لارو، کرمی شکل بوده و رنگ آن مایل به سفید است. شفیره در ابتدا به رنگ سفید کرمی رنگ براق است که به تدریج تیره و به رنگ سیاه در می آیند.
خسارت آفت
لارو به مدت 11 ماه از مغز میوه تغذیه می کند و موجب ریزش میوه ها می گردد. میوه هایی که دیرتر آلوده شوند روی درخت خشک شده و حتی پس از برداشت محصول روی درخت باقی می مانند. درون هر مغز بادام فقط یک لارو می تواند زندگی کند.

زیست شناسی زنبور مغز خوار بادام
این آفت در طول فصل تابستان، پاییز و زمستان به صورت لارو کامل داخل میوه های خشک شده روی درخت و یا سطح زمین می گذراند. قبل از اینکه شکوفه های بادام باز شوند تبدیل به شفیره شده و هم زمان با ریختن گلبرگ ها، در زمانی که میوه ها در مرحله چغاله و دارای پوست نرم هستند به درختان هجوم می آورند. حشره یک نسل در سال دارد اما لاروهای کامل به مدت 2 سال می توانند داخل میوه های آلوده به حالت رکود باقی بمانند.
کنترل زنبور مغز خوار بادام
1- پایش و ردیابی: وجود میوه های خشک روی درخت و یا ریزش شدید میوه ها نشانه آلودگی باغ به این آفت است. نشانه های آلودگی برای رد یابی وجود سوراخ در بادام های ریخته یا روی درخت مانده و میوه های زرد رنگ و چروکیده است.
2-مبارزه زراعی: رعایت بهداشت در باغ و جمع آوری برگ ها و بقایای گیاهی و مدفون کردن آنها
3-ارقام مقاوم: استفاده از ارقام مقاوم یکی از راهکارهای مبارزه با این آفت است. ارقام بادام شیرین و ارقامی که پوست نرم تری دارند؛ نسبت به سایر ارقام حساس تر هستند. برخی از ژنوتیپ های بادام، مواد فرار ترشح نمی کنند و در نتیجه زنبور مغز خوار را جلب نمی کنند مثل رقم هوره
4-مبارزه مکانیکی: زنبور مغز خوار ماده، بعد از خروج از میوه و جفت گیری قادر است در 150 میوه تخم ریزی کند. بنابراین قبل از خروج حشره، باید تمام میوه های آلوده موجود در سطح باغ(روی زمین یا درخت) قبل از فصل بهار جمع آوری و سوزانده شوند. این روش در کنترل آفت نقش بسیار مهمی دارد. بهتر است که تمام باغ داران منطقه به طور هگانی این عملیات را انجام دهند.
5-مبارزه بیولوژیک: از دشمنان طبیعی آفت میتوان به زنبور های پارازیتوئید اشاره کرد.
6-مبارزه شیمیایی: با توجه به اینکه لارو این آفت زیر پوست میوه است، امکان کنترل شیمیایی نیست. کشاورزان منطقه با پیش آگاهی، هم زمان با خروج حشرات کامل باید سم پاشی را انجام دهند.