
علائم عارضه دانه سفیدی انار
عارضه دانه سفیدي انار یکی از ناهنجاري هاي مهم فیزیولوژیک است که منجر به کاهش کمیت و کیفیت میوه ارقام قرمز انار در شرایط تنش حرارتی می گردد. این علائم به صورت خارجی بر روي میوه قابل شناسایی نیست. نشانه هاي این عارضه معمولا 90 روز پس از گلدهی آشکار می شود.
عارضه دانه سفیدی انار، در دانه هاي آریل از یک نقطه روي دانه شروع شده و سپس در تمام دانه، ظاهر شکسته با خطوط سفید شعاعی پدیدار می شود. در این عارضه بخش و یا همه دانه هاي انار شروع به سفید شدن، کرمی و سرانجام قهوه اي شدن می کنند، بافت دانه ها نرم و بدشکل شده، مقدار اسید آن افزایش می یابد، شاخص بریکس کاهش یافته و میوه از نظر کیفی به شدت آسیب می بیند.
با توجه به تغییرات اقلیمی و بویژه بروز تنش هاي گرمایی در مناطق مختلف کشت ارقام انار، بکارگیري روشهاي کاربردي در جلوگیري و کاهش اثرات این عارضه بسیار مهم است. تنش هاي غیر زنده مانند خشکی، شوري، دماهاي بالا و پایین، و شدت تابش نور، نقش مهمی در عدم گرده افشانی موثر، اختلال در رشد و نمو میوه وکاهش عملکرد دارند.
عوامل موثر بر کاهش عارضه دانه سفیدي انار
1-مدیریت تغذیه یکی از مهمترین عوامل مؤثر در تعیین کمیت و کیفیت میوه است. عدم شناخت کافی از نیاز غذایی در ارقام انار و نیز آگاهی نداشتن از ارتباط عوامل تغذیه اي و شرایط اکوفیزیولوژیکی مناطق پرورش انار موجب هدر رفت شدید میوه می شود.
2-گرمایش و تغییر اقلیم موجب محدودیت منابع آبی و خشکسالی هاي پیاپی شده است. از آنجایی که عارضه دانه سفیدي انار بیشتر در ارتباط با افزایش دما و تنش هاي محیطی بوجود می آید بهتر است پیش از احداث باغ در انتخاب صحیح ارقام انار به ویژگی هاي منطقه اي توجه شود.
3-تحقیقات نشان داده که محلول پاشی کائولن 40 روز پس از گلدهی، کاربرد سایبان( 30 درصد سایه دهی) و آبیاري تکمیلی 80 روز پس از گلدهی، بر روي انار ملس ترش ساوه موجب کاهش عارضه دانه سفیدي انار شد. همچنین افزایش ماده آلی خاك، آبیاري منظم و کاهش فاصله آبیاري و محلول پاشی 2 درصد سولفات پتاسیم و نیترات کلسیم در مدت زمان نمو و رشد میوه موجب کاهش عارضه دانه سفیدي انار و افزایش کیفیت میوه می شود.
4- سیستم هاي آبیاری غرقابی به دلیل اینکه در بین ردیف هاي درختان نیز آبیاري می شود همیشه یک پوشش سبز در بین ردیف هاي درختان وجود دارد که این مسئله باعث کاهش 5 تا 6 درجه اي دماي باغ شده و در نتیجه آفتاب سوختگی و دانه سفیدي کاهش می یابد ولی آبیاري قطره اي این عوارض را تشدید می کند. کاربرد ماده آلی به منظور افزایش کارآیی استفاده از آب براي گیاه، افزایش ذخیره رطوبتی آب در خاك و بهبود شرایط فیزیکی و زیستی خاك، برای تعدیل درجه حرارت خاك و ریشه ضروري است.
5-کاربرد انواع مالچ (زمین پوش یا خاکپوش) براي کاهش تبخیر آب ضروري است. خاکپوش لایه پوششی از مواد ارگانیک و یا غیر ارگانیک است که براي محافظت و ارتقاء کیفیت خاك، بر روي سطح خاك گسترده شده تا در برابر تشعشع خورشید از تبخیر آب جلوگیری و موجب افزایش ذخیره رطوبت خاك می شود. کاربرد خاکپوش موجب توسعه منطقه گسترش ریشه و افزایش راندمان جذب عناصر غذایی می شود.
6- ایجاد سیستم کشت مناسب (فاصله،جهت کشت) و نیز هرس مناسب سالانه می تواند بر کاهش عارضه دانه سفیدي انار موثر باشد. در هنگام هرس درختان انار باید دقت نمود تا شاخه هاي بارده به طور نرمال در سطح جانبی درخت توزیع شود، این کار باعث میشود تا میوه ها ضمن استفاده از نور و چرخش هواي مناسب و کافی، از مواد غذایی یکنواخت در اطراف تاج نیز استفاده کنند.
7- محلول پاشی بور و کلسیم (بورات کلسیم) موجب کاهش نابودي غشاء، دیواره هاي سلولی و ایجاد شکستگی و پیدایش خطوط سفید شعاعی در آریل ها (بافت دانه هاي انار) شده و از شروع و توسعه عارضه دانه سفیدي انار جلوگیری می کند.
8- محلول پاشی کودهاي پتاسیمی موجب کاهش ترك خوردگی میوه انار و افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی و کاهش عارضه دانه سفیدي انار می شود.
9- تفاوت در قدرت مخزن دانه هاي انار به دلیل گرده افشانی ناقص و توزیع نامتعادل عناصر غذایی و کربوهیدرات ها منجر به شروع عارضه دانه سفیدي انار می شود. تشکیل دانه هاي ضعیف و از دست دادن رطوبت از گوشت دانه ها موجب گسستگی غشایی و اکسیداسیون ترکیبات فنولی و تشدید عارضه دانه سفیدي انار می شود.
10-محلول پاشی سالسیلیک اسید و یا سالیسیلات پتاسیم به همراه دیگر عناصر غذایی به عنوان تحریک کننده سیستم دفاعی اکتسابی تغذیه اي در کاهش اثرات تنش هاي محیطی موثر هستند.
منابع