
درختان بادام در مناطق مدیترانهای و خاورمیانه با آفتی به نام شته مولد پیچیدگی برگ بادام (Brachycaudus amygdalinus) مواجه هستند که موجب پیچخوردگی برگها، کاهش فتوسنتز و در نهایت کاهش عملکرد میشود. این شته زمستان را به صورت تخم روی شاخههای جوان یا جوانههای درختان بادام سپری میکند. با گرم شدن هوا در اوایل بهار، تخمها تفریق شده و شتههای ماده بدون بال (fundatrix) از آنها خارج میشوند و روی برگهای در حال رشد شروع به تغذیه میکنند. تغذیه آنها با ترشح بزاق و مکیدن شیره گیاهی باعث پیچیدگی و بدشکلی برگها میشود.

در ادامه، نسلهای متعددی از شته بهصورت بکرزایی تولید میشود. در اواخر بهار و تابستان، شتههای بالدار نیز ظاهر میشوند که به سایر میزبانها مهاجرت کرده و در پاییز دوباره به درختان بادام بازمیگردند تا نسل جنسی تولید و تخمریزی کنند. این چرخه به آلودگی مکرر در طول فصل رشد منجر میشود. روشهای سنتی کنترل این آفت شامل استفاده از حشرهکشهای شیمیایی است که میتواند به مقاومت آفات، آسیب به حشرات مفید و آلودگی محیطزیست منجر شود.
نقش سیلیس در کنترل شتهها
سیلیس، بهویژه بهصورت سیلیکات پتاسیم، بهعنوان یک عامل کنترل زیستی مؤثر در برابر شتهها مطرح شده است. ایجاد یک لایه محافظ سیلیکونی روی سطح برگها، نفوذ آفات را کاهش داده و با خشککردن بدن شتهها، موجب مرگ آنها میشود. همچنین، این لایه سیلیکونی باعث کاهش جذابیت برگها برای تغذیه شتهها میگردد.
همچنین گزارش شده است که سیلیسیم یک مانع فیزیکی در برابر سلولهای اپیدرمی در مقابل نفوذ هیف قارچ یا حشراتی نظیر کنه ایجاده می کند. سیلیسیم همچنین علاوه بر استحکام دیواره سلولی در مقابل نفوذ عوامل بیماریزا، با تحریک دفاع بیوشیمیایی شامل، تجمع لیگنین، ترکیبات فنلی و پروتئینهای مرتبط از گیاهان حفاظت میکند.
مزایای استفاده از سیلیس
افزایش مقاومت گیاه: سیلیس با تقویت دیوارههای سلولی، مقاومت گیاه در برابر تنشهای زیستی و غیر زیستی را افزایش میدهد.
کاهش نیاز به سموم شیمیایی: استفاده از سیلیس میتواند وابستگی به حشرهکشهای شیمیایی را کاهش داده و به مدیریت پایدار آفات کمک کند.
روشهای کاربرد
برای بهرهگیری مؤثر از سیلیس در کنترل شتهها، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
محلول پاشی: محلول سیلیکات پتاسیم را بهصورت اسپری بر روی برگها اعمال کنید تا لایه محافظ تشکیل شود.
آبیاری قطرهای: استفاده از سیلیس از طریق سیستمهای آبیاری میتواند به جذب بهتر توسط گیاه کمک کند.
ترکیب با سایر روشها: ترکیب استفاده از سیلیس با روشهای دیگر مانند کنترل بیولوژیک میتواند اثربخشی را افزایش دهد.
نتیجهگیری
استفاده از سیلیس بهعنوان یک راهکار نوین و پایدار در مدیریت شته مولد پیچیدگی برگ بادام، میتواند به کاهش خسارات ناشی از این آفت و بهبود سلامت درختان بادام کمک کند. با توجه به مزایای زیستمحیطی و اقتصادی، توصیه میشود کشاورزان و باغداران این روش را در برنامههای مدیریت آفات خود مدنظر قرار دهند.
منابع:
Contributions to the knowledge of almond pests in East Mediterranean countries
A primary survey of aphid species on almond and peach, and their natural enemies
Leaf Curl of Peaches, Nectarines & Almonds – Symptoms and Treatments