هرس انگور :اصول فنی 2 هرس خشک و سبز

مقدمه

انگور یکی از محصولات باغی ارزشمند کشور است که کیفیت و عملکرد آن به مدیریت صحیح تاکستان بستگی دارد. هرس به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین عملیات مدیریتی، نقش تعیین‌کننده‌ای در تنظیم رشد، باردهی و سلامت بوته دارد.

تعریف هرس در تاک انگور

هرس عبارت است از قطع انتخابی بخش‌هایی از گیاه برای هدایت رشد، افزایش باردهی و سلامت گیاه. در تاک، بخش زیادی از شاخه‌ها هرس می‌شوند تا فقط شاخه‌های بارده باقی بمانند.

اهداف اصلی هرس انگور

 •           ایجاد فرم دلخواه بوته

•           توزیع یکنواخت شاخه‌های بارده

•           تنظیم میزان باردهی

•           بهبود بهره‌وری آبی و نوری

•           افزایش کیفیت و بازارپسندی محصول

معرفی اندام‌های هوایی تاک

•           تنه

•           بازوها

•           کورسون‌ها (شاخه‌های دوساله کوتاه)

  •           شاخه‌های یک‌ساله

  •           شاخه‌های جانشین (برای باردهی آینده)

هرس انگور : زمستانه(خشک یا سیاه)

زمان مناسب برای هرس خشک

  •           بعد از خواب زمستانی تاک

  •           بر اساس اقلیم منطقه: از اواخر اسفند تا فروردین در مناطق سرد، زودتر در مناطق گرم

انواع روش‌های هرس خشک

1. هرس کوتاه (شدید)

مناسب برای خاک‌های ضعیف و ارقامی با باردهی پایین شاخه‌ها

ویژگی‌ها: حذف بیشتر شاخه‌ها، نگهداری ۲ تا ۳ جوانه

2. هرس بلند (ملایم)

برای ارقام قوی با جوانه‌های بارده در انتهای شاخه

ویژگی‌ها: نگهداری ۸ تا ۱۲ جوانه، شاخه بلندتر، محصول بیشتر

3. هرس مختلط (آمیخته)

ترکیب شاخه‌های بلند و کوتاه برای حفظ باردهی فعلی و سال بعد

مزیت: ایجاد تعادل کامل و افزایش عملکرد

اصول انتخاب شاخه‌های مناسب برای هرس

•           شاخه‌های بیرونی با نورگیری مناسب

•           قطر متوسط (مثل مداد) و رنگ تیره

•           فاصله میان‌گره مطلوب (۱۰–۲۰ سانتی‌متر)

•           حذف شاخه‌های قطور یا بسیار نازک

تعادل در هرس

نگهداری ۵۰–۶۰ جوانه از مجموع ۲۰۰–۳۰۰ جوانه در هر بوته

عدم تعادل باعث کاهش کیفیت، افزایش آفات، یا تضعیف بوته می‌شود

هرس انگور: سبز (تابستانه)

زمان و نحوه انجام

از شروع رشد جوانه‌ها تا انتهای فصل رشد، در چند مرحله و روی بخش‌های مختلف انجام می‌شود.

بخش‌هایی که باید هرس شوند:

  •           شاخه‌های سبز سریع‌الرشد

  •           پاجوش‌ها و تنه‌جوش‌ها

  •           برگ‌های مزاحم نورگیری

  •           خوشه‌ها و حبه‌های اضافی

  •           جوانه‌های غیرمثمر

تکنیک‌های مهم در هرس سبز

سرزنی و پنسمان

کنترل رشد اضافی با قطع نوک شاخه

پاجوش‌زنی

حذف شاخه‌های اضافی از تنه و ریشه

برگ‌زنی

تنظیم مقدار برگ برای نوردهی بهتر و تهویه

تنک کردن خوشه و حبه

درشت‌تر شدن میوه با حذف بخشی از خوشه‌ها

حلقه‌برداری (Girdling)

افزایش رشد میوه یا تسریع رسیدن با حذف نوار باریکی از پوست شاخه

اهداف و مزایای هرس سبز

•           بهبود میکروکلیمای تاج درختچه

•           افزایش نفوذ نور و تهویه تاج

•           حذف شاخه‌های مصرف‌کننده انرژی

•           پیشگیری از بیماری‌ها (مثل سفیدک) و آفات (مثل زنجره)

•           افزایش کیفیت رنگ، طعم و بازارپسندی میوه

•           کاهش تبخیر در مناطق گرم و مرطوب

توصیه‌های ترویجی برای هرس موفق

 •           انتخاب روش هرس متناسب با رقم انگور

•           هرس دقیق، سلامت و تعادل رشد بوته را حفظ می‌کند

•           در صورت رشد رویشی شدید، هرس سبز ضروری است

 •           شاخه‌ها و برگ‌های حذف‌شده باید از باغ خارج و سوزانده شوند

•           هرس صحیح باعث کاهش آفات، افزایش نور، و بهبود رنگ‌گیری میوه می‌شود