نقش عناصر پتاسیم و گوگرد در کاهش اثرات منفی تنش های محیطی

پتاسیم

پتاسیم از عناصر مورد نیاز بیشتر گیاهان است و نقش مهمی در فتوسنتز و انتقال کربوهیدرات ها دارد. در گیاهانی که کمبود پتاسیم دارند، فرآیندهای مربوط به ATP (حامل انرژی) مانند فتوسنتز کاهش و تنفس افزایش می یابد در نتیجه منجر به کاهش سرعت رشد و نمو می شود. خاک های شنی با کمبود مداوم این عنصر مواجه اند، زیرا بسیار محلول است و به آسانی از خاک های شنی شسته می شود.

عنصر پتاسیم در گیاه متحرک بوده و در شرایط کمبود، به بافت های جوان منتقل شده و علائم کمبود ابتدا در برگ های پایینی و در صورت افزایش شدت کمبود بیشتر در برگ های جوان گیاه نیز مشاهده می شود. در شرایط کمبود، رنگ برگ ها زرد و حاشیه آن ها سوخته می شود. همچنین ساقه ها ضعیف و در برابر عوامل بیماری زا حساس تر می شوند. پتاسیم در ساختمان ترکیبات مهم مانند چربی ها و پروتوپلاسم حضور ندارد اما به عنوان کاتالیزور نقش اساسی را ایفا می کند:

1. فعال کردن مجموعه  آنزیمی در فرایند­های بیوشیمیایی
2. فعال کننده آنزیم ­های احیاکننده دی اکسید کربن
3. سوخت و ساز ازت و ساخت پروتئین ­ها
4. تنظیم حرکات روزنه ­ها و روابط آب
5. سوخت و ساز کربوهیدرات ­ها
6. تسریع رشد بافت­ های زاینده

گوگرد

گوگرد به چند شکل در بیشتر انواع خاک ­ها وجود دارد و شامل سولفید­های آهن و گوگرد عنصری است. گوگرد به صورت آنیون دو ظرفیتی سولفات so₄^-2 توسط گیاهان جذب می­ شود. میکروارگانیسم­ های زیادی می ­توانند گوگرد را اکسید کرده و یا ترکیبات گوگردی را تجزیه کنند؛ بنابراین کمبود گوگرد مشکل عمومی نیست.

گوگرد بخشی از ویتامین­ های تیامین، بیوتین و کوآنزیم A است. همچنین در ساختمان پروتئین­ هایی که در آنها پیوند­های دی سولفید بین واحد­های سیستئین و متیونین مجاور، در ایجاد ساختمان ثالثه شرکت دارد، نقش دارد. پروتئین­ های آهن-گوگرد در واکنش ­های انتقال الکترون فتوسنتز حائز اهمیت هستند.

کمبود گوگرد، همانند نیتروژن موجب کلروز عمومی برگ، از جمله بافت­ های احاطه کننده غلاف­ های آوندی می­ شود. این امر بیشتر به دلیل اختلال در سنتز پروتئین ­ها است. کلروفیل از راه اتصال به پروتئین در غشای کلروپلاست پایدار می­ شود، وقتی که سنتز پروتئین مختل شود، توانایی تشکیل کمپلکس ­های پایدار کلروفیل-پروتئین نیز مختل می­ شود. گوگرد به سهولت در گیاه قابل انتقال نیست و علائم کمبود ابتدا در برگ­های جوان مشاهده می­شود.

سولفات پتاسیم

این کود حاوی دو عنصر پتاسیم (50 درصد) و گوگرد (18 درصد) است. پتاسیم و گوگرد موجود در این کود، به راحتی در آب محلول بوده و به سرعت قابل استفاده برای گیاه می ­باشد. سولفات پتاسیم فاقد کلر بوده و محصول مناسبی برای گیاهان حساس به کلرید پتاسیم است.

• سولفات پتاسیم، منبع مناسبی از گوگرد، برای گیاهانی مثل دانه­ های روغنی که نیاز بیشتری به این عنصر دارند، می­ باشد. گوگرد همچنین موجب افزایش کارایی کود­های ازته شده و بر عملکرد و درصد پروتئین موثر است.
• سولفات پتاسیم برای افزایش اسید­های آلی و اصلاح نسبت قند به نیکوتین، در تولید محصول توتون ضروری است.
• کاربرد سولفات پتاسیم موجب بهبود خصوصیات ظاهری همچون اندازه، وزن مخصوص و رنگ برگ و مقاومت در برابر بیماری­ ها می­ گردد.
• پتاسیم و گوگرد جزو عناصر افزایش دهنده کیفیت محصولات همچون تولید قند و نشاسته، تشکیل پروتئین، بهبود شکل ظاهری و مزه­ی میوه، افزایش سلامتی گیاه و محصول، بهبود قابلیت ذخیره و انتقال و  بهبود کیفیت فرآوری هستند.

اثرات مثبت مصرف سولفات پتاسیم در باغات پسته

بین غلظت پتاسیم برگ و عملکرد پسته همبستگی مثبتی وجود دارد و بیش از 90 درصد جذب پتاسیم توسط درخت در مرحله پر شدن مغز صورت می گیرد و به همین دلیل استفاده از پتاسیم در این مرحله به افزایش عملکرد، خندانی، وزن مغز و کاهش پوکی کمک می­کند. پتاسیم یکی از عناصر ضروری در شرایط تنش شوری است. گزارش شده مصرف سولفات پتاسیم در شرایط تنش موجب:

• تنظیم پتانسیل اسمزی سلول­ های ریشه
• کنترل باز و بسته شدن روزنه­ ها و تنظیم آب در داخل گیاه
• حفظ آب سلول
• فعالیت آنزیم ­ها
• افزایش غلظت کلروفیل ­های a، b و کارتنوئید­ها
• افزایش پرولین، پروتئین ­ها و قند­های محلول

تغذیه برگی سولفات پتاسیم در باغات انگور در شرایط تنش شوری

تنش شوری در گیاه، به همه فرآیند­های اصلی و برخی ساختار­های سلولی مانند غشاهای زیستی آسیب می­زند. در این شرایط سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ­ای، تعادل عناصر غذایی و در نهایت سرعت رشد کاهش پیدا می­ کند. وضعیت عناصر تغذیه ­ای نقش مهمی در بهبود ظرفیت گیاه در مقابله با شرایط تنش دارد. عنصر پتاسیم موجب حفظ آماس سلولی، تنظیم حرکات روزنه­ ها و فعال کردن آنزیم ­ها دارد.

انگور در مقایسه با برخی از درختان میوه، به پتاسیم بیشتری نیاز دارد. بررسی ­ها نشان داده بوته های تیمار شده با سولفات پتاسیم در شرایط تنش شوری، به دلیل کاهش اثرات تنش و تعادل تغذیه­ ای، رشد عادی داشتند. در واقع نقش پتاسیم در تجمع محلول­ های سازگار و حفظ فشار آماس، امکان ادامه فعالیت­ های فیزیولوژیک را برای گیاه فراهم کرده است.

سولفات پتاسیم در سبد محصولات کیاسم

کود سولفات پتاسیم سیترال محلول در آب بوده و تامین کننده نیاز گیاه به گوگرد و پتاسیم می باشد. گوگرد موجب کاهش pH خاک های قلیایی و افزایش جذب عناصر ریز مغذی، افزایش کیفیت و عملکرد گیاه، رنگ پذیری و طعم میوه می­شود. مصرف این کود بهترین گزینه برای تامین نیاز گیاه به عنصر پتاسیم می باشد.

ویژگی­ ها

• تنظیم تعریق و تعرق گیاه
• افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش­ های محیطی
• افزایش عملکرد و بهبود کیفیت میوه
• مناسب برای کاربرد در تمامی خاک­ ها و کشت­ ها
• محلول در آب و قابل مصرف در تمامی سیستم ­های آبیاری
• کمترین میزان سدیم و کلر و مناسب برای خاک­های شور