
در مناطق مختلف کشور بیماری شانکر باکتریایی در درختان هسته دار مثل آلو، بادام، زردآلو، هلو و گیلاس مشاهده شده است. این بیماری موجب کاهش کمیت و کیفیت محصول می گردد و در صورت عدم درمان، مرگ درخت را به دنبال دارد. درختان جوانی که به خوبی تغذیه نشده اند، نسبت به درختان مسن و درختانی که در شرایط بهینه تغذیه قرار دارند نسبت به این بیماری حساس تر هستند.
عامل بیماری و محل زمستان گذرانی
عامل بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار در استان کرمان Pseudomoans syringae Pv.syringae است. باکتری عامل بیماری، در پوست بافت های بیمار در حاشیه شانکرها، در جوانه های به ظاهر سالم و یا در سیستم آوندی گیاه زمستان گذرانی می کند. شیوع بیماری اغلب با دوره طولانی سرما و هوای مرطوب توام با سرمازدگی دیررس بهاره همراه است. در بهار بخصوص در شرایط سرد و مرطوب باکتری تکثیر شده و از محل های زمستان گذرانی خارج و از طریق باد و باران در باغ پراکنده می شود.
نحوه ورود و گسترش بیماری
باکتری ها عمدتا از طریق زخم های هرس و نواحی آسیب دیده از سرمازدگی در پاییز و زمستان و همچنین در زمان ریزش برگها در پاییز زمانی که زخم های محل ریزش برگها تازه هستند وارد گیاه می شوند. پس از عفونت، باکتری تکثیر شده و اگر به جوانه های جانبی برسد باعث مرگ جوانه می شود. شانکرها بتدریج در محل جوانه های آلوده ایجاد می شوند. شانکرها در زمستان گسترش کمی داشته اما دوباره در بهار با فعالیت باکتری گسترش یافته و شانکرهای ایجاد شده نرم و اسفنجی همراه با ترشح صمغ هستند.
علائم بیماری

علائم بیماری بصورت شانکرهای کوچک همراه با ترشح کمی صمغ روی شاخه های جوان و قدیمی دیده می شود. با گذشت زمان شانکرها از نظر اندازه و تعداد، در نقاط مختلف گیاه توسعه می یابند و ترشح صمغ نیز زیاد می شود. بطوریکه در برخی موارد کل درخت را فرا می گیرد. در زیر پوست در محل شانکر بافت گیاه قهوه ای می شود و شانکر توسعه می یابد. بوی ترشیدگی نیز از شانکرها استشمام می شود. در برخی موارد جوانه های آلوده در ابتدای فصل قهوه ای شده اغلب با صمغ پوشانده می شوند. به تدریج در طی فصل، شاخه های آلوده خشک می شوند این خشکیدگی در درختان ضعیف سریعتر رخ می دهد.
با گسترش بیماری در نهایت کل درخت خشک می شود. با توجه به اینکه باکتری عامل بیماری به ریشه صدمه نمیزند در صورت صدمه ندیدن ریشه بدلیل عدم فعالیت قسمتهای هوایی و تغذیه نامناسب، پاجوش ها رشد می نمایند. عامل بیماری در بعضی مواقع میوه های سبز و برگها را نیز آلوده می کند و روی میوه لکه های کوچک، قهوه ای تا سیاه و آب سوخته که باعث بدشکلی میوه می شود مشاهده می گردد. همچنين لکه های کوچکی به قطر 2 تا 4 میلی متر در اوایل بهار روی برگهای آلوده دیده می شود. این لکه ها اغلب دارای حاشیه زرد هستند. البته لازم به ذکر است به دلیل کمبود رطوبت علائم روی برگ و میوه به خصوص در استان کرمان به ندرت دیده می شود.
پیش گیری و مبارزه
تهیه نهال سالم: شانکر باکتریایی درختان هسته دار توانایی ایجاد آلودگی در تمام مراحل زندگی درختان هسته دار را دارد، بنابراین امکان بروز آلودگی در نهالستان هایی که اصول لازم در زمینه تهیه نهال سالم در آنها رعایت نمی شود وجود دارد.
اعمال مدیریت مناسب: بطور کلی عوامل خسارت زا، از جمله بیماری شانکر باکتریایی در درختانی که ضعیف هستند خسارت گسترده و شدیدتری ایجاد می نماید. بنابراین مشاوره با کارشناسان مربوطه و اعمال مدیریت صحیح در خصوص تغذیه مناسب و کوددهی براساس نتایج آزمایشات خاک و برگ، آبیاری مناسب و کافی در باغات بر اساس نیاز آبی درخت، مبارزه به موقع با سایر آفات و بیماری ها و انجام عملیات هرس مناسب به میزان زیاد در کاهش خسارت بیماری موثر است.
هرس: کلیه عملیات هرس شاخه ها باید در زمستان که تراکم باکتری کمتر است انجام شود. زمان هرس شاخه ها در مواقعی که بارندگی وجود ندارد و همچنین قبل از سم پاشی باید انجام گردد. باید شاخه های آلوده به بیماری که با ترشح صمغ مشخص هستند حدود 10 سانتیمتر پايین تر از آخرین محل آلودگی هرس و سوزانده شوند. در کلیه موارد بلافاصله پس از انجام هرس محل زخم های هرس با چسب باغبانی پوشانده شود.
تراشیدن زخم های روی تنه: ابتدا چاقوی پیوند و وسایل هرس را ضدعفونی نمایید. تراشیدن زخم های موجود روی تنه و شاخه های قطور که زیر محل ترشح صمغ قرار دارد با چاقوی پیوند تمیز و ضدعفونی شده انجام شود. تراشیدن زخم ها تا رسیدن به بافت سالم و برداشته شدن تمام بافت های قهوه ای و بیمار ادامه یابد.

سمپاشي: ضروری است که درختان هسته دار در دو نوبت، پاییز بعد از ریختن برگ ها و دیگری بسته به شرایط محیطی در زمستان و یا بهار قبل از تورم جوانه ها محلول پاشی شوند. سم پاشی را میتوان با استفاده از اکسی کلرورمس و بردوکیا انجام داد.