آمار نامه محصولات باغی: سطح زیر کشت و تولید گیاهان دارویی

از گیاهان دارویی و معطر و فرآورده­ های آنها استفاده ­های متنوعی می­ شود که شاید برای مردم برخی کاربرد­های غیر دارویی این گیاهان بسیار عمومی تر و ملموس­ تر باشد. برای نمونه استفاده از آنها در انواع فرآورده ­های غذایی به عنوان نگهدارنده و طعم دهنده یا در تهیه ­ی دمنوش ­ها و نوشیدنی­ ها، نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر بسیار مرسوم است. استفاده از اسانس و عصاره گیاهان دارویی و معطر در صنایع آرایشی-بهداشتی مثل تهیه انواع صابون­ ها، شامپو­ها، خوشبوکننده ­ها، عطر، اودکلن و فرآورده­ های متعدد دیگر نیز از این مقوله است.

همان­طور که از نام گیاهان دارویی برمی ­آید می­توان گفت یکی از مهمترین موارد کاربرد آنها، استفاده از خواص دارویی ویژه هر یک و تهیه دارو برای درمان بیماری­ ها است. وضعیت گیاهان دارویی در ایران در سال‌های اخیر نشان‌دهنده پتانسیل بالای این حوزه در زمینه‌های اقتصادی، بهداشتی و صادراتی است.  با توجه به تنوع اقلیمی و منابع غنی گیاهی، ایران می‌تواند به یکی از قطب‌های جهانی در صنعت گیاهان دارویی تبدیل شود.

انواع گیاهان دارویی

گیاهان دارویی بسیار متنوع‌اند و هر کدام ترکیبات مؤثر خاص خود را دارند:

• نعناع و بابونه: گیاهانی پرمصرف با خاصیت آرام‌بخش و گوارشی.
• آویشن و رزماری: دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده و کاربرد در صنایع غذایی و دارویی.
• گل گاوزبان و زعفران: گیاهانی ارزشمند با اثرات تقویتی و صادراتی.
• رازیانه و زیره: پرکاربرد در درمان مشکلات گوارشی و صنایع غذایی.

این تنوع باعث شده ایران به دلیل شرایط اقلیمی و منابع غنی، ظرفیت بالایی برای توسعه این حوزه داشته باشد.

نکات کلیدی در تولید گیاهان دارویی

برای افزایش کیفیت و بهره‌وری، رعایت چند اصل ضروری است:

• انتخاب گیاه متناسب با اقلیم: هر گونه نیازهای خاصی از نظر خاک و آب‌و‌هوا دارد.
• مدیریت تغذیه و خاک: استفاده از کودهای آلی و زیستی برای حفظ کیفیت دارویی توصیه می‌شود.
• زمان برداشت مناسب: بیشترین میزان ترکیبات مؤثره در مرحله خاصی از رشد وجود دارد.
• فرآوری و نگهداری صحیح: خشک‌کردن، بسته‌بندی و نگهداری استاندارد برای حفظ خواص گیاه ضروری است.

جمع‌بندی

با توجه به رشد تقاضای جهانی، ایران می‌تواند با افزایش سطح زیر کشت و تولید گیاهان دارویی جایگاه ویژه‌ای در بازارهای بین‌المللی کسب کند. توجه به انتخاب گونه‌های ارزشمند، مدیریت علمی کشت و توسعه صنایع فرآوری، مسیر موفقیت در این حوزه را هموار خواهد کرد.

سطح زیر کشت و تولید گیاهان دارویی

برای مشاهده سطح زیر کشت و میزان تولید سایر محصولات باغی و زراعی به قسمت آمارنامه محصولات کشاورزی مراجعه کنید.