کیا سم کارخانه تولید کود کشاورزی | کود کشاورزی ، سم کشاورزی
نویسنده: مرجان سعیدی نژاد 
تریپس پیاز (Thrips tabaci) یکی از آفات سرسخت و تاثیرگذار است که عملکرد محصول پیاز را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. این آفت نه‌تنها با آسیب مستقیم به برگها، بلکه به عنوان ناقل اصلی بیماری‌های ویروسی در مزارع پیاز، تهدید بزرگی برای کشاورزان به شمار می‌آید. کنترل شیمیایی این آفت اغلب به دلیل مقاومت سریع تریپس و استفاده مکرر از سموم با مشکلات زیادی مواجه است. اما در سال‌های اخیر، روش‌های نوین و پایدار مانند مالچ‌پاشی با کلش، به‌عنوان راهکاری مؤثر، اقتصادی و دوستدار محیط زیست، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند.
نحوه خسارت تریپس پیاز
شناسایی آفت
آفت تریپس دارای تخم سفید رنگ و شفاف، لارو به رنگ زرد و شاخک کوتاه، پوره آفت شبیه حشره کامل و حشره کامل این آفت به رنگ زرد مایل به قهوه ای و گاهی خاکستری روشن می باشد.
علائم خسارت تریپس پیاز
تریپس با تغذیه از سلول‌های سطح برگ موجب ایجاد لکه های قهوه ای یا زرد در سطح برگ میشود. برگ ها به تدریج سفید و نقره ای رنگ شده و گاهی آفت بافت برگ را سوراخ می کند. ماده های بالغ در بافت گیاه تخم گذاری می کنند. لاروهای حشره با مکیدن شیره غذایی برگ از آن تغذیه می کنند.
لاروها بافت گیاه را خورده و محتویات آن را خالی می کنند. بعضی اوقات با مکیدن شیره غذایی توسط لارو نوک برگها سوخته و به تدریج از بین می روند. حساسیت پیاز قرمز نسبت به سایر ارقام به آفت تریپس بیشتر می باشد و لاروها معمولا برگ های جوان تر را ترجیح می دهند.
آلودگی در سطح بالایی برگ منجر به کاهش فتوسنتز و کاهش سبزینگی گیاه شده و باعث ایجاد تنش می شود. آفت تریپس به صورت کلی باعث ضعف عمومی گیاه و باعث کوچکتر شدن اندازه پیاز از حالت معمول می شود. آلودگی آفت تریپس عملکرد پیاز را می تواند تا 20 درصد کاهش دهد. شرایط و آب و هوای گرم باعث طغیان آفت و کاهش عملکرد شده در صورتی که در شرایط و آب و هوای سرد باشد، شدت رشد و گسترش آفت کمتر می باشد. این آفت علاوه بر خسارت مستقیم، ناقل ویروس‌هایی مانند لکه زرد زنبق است که می‌تواند عملکرد را به‌شدت کاهش دهد.
ضرورت کاهش مصرف سموم در مبارزه با تریپس پیاز
کنترل شیمیایی اگرچه در کوتاه‌مدت اثربخش است، اما استفاده مکرر از سموم با دُز بالا منجر به موارد زیر میشود:
- ایجاد مقاومت در جمعیت آفت
- آلودگی محیط زیست
- کاهش جمعیت دشمنان طبیعی
- افزایش هزینه‌های تولید
بنابراین، روش‌هایی مانند مالچ‌پاشی می‌توانند به کاهش فشار شیمیایی کمک کنند و پایداری کنترل را افزایش دهند.
مالچ کلش چیست و چگونه در کنترل تریپس پیاز عمل می‌کند؟
مالچ کلش، شامل بقایای خرد شده محصولات زراعی مانند گندم، کاه، یونجه، چوب‌تراشه و سایر مواد گیاهی است که بین ردیف‌های کاشت پاشیده میشود. این مواد تأثیرات متعددی دارند:
- کاهش تابش نور به سطح خاک و اختلال در چرخه زندگی آفات
- حفظ رطوبت خاک و کمک به مقاومت گیاه در برابر تنش
- ایجاد پناهگاه برای دشمنان طبیعی تریپس مانند کفشدوزک‌ها، سن‌های شکارگر و پارازیتوئیدها
- کاهش جمعیت تریپس و نرخ تخم‌ریزی آن
روش کاربرد مالچ کلش در مزارع جهت کنترل تریپس پیاز
برای اجرای صحیح این روش در مزرعه، مراحل زیر توصیه میشود:
- زمان اجرا: پس از تنک کردن بوته‌ها و وجین علف‌های هرز، در مرحله ۳ تا ۴ برگی پیاز
- مقدار مصرف: حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم کلش در هر هکتار
- نحوه پخش: بین ردیف‌های کاشت، با ارتفاع حدود ۵ سانتی‌متر
- پایش و سمپاشی تکمیلی: در صورت مشاهده علائم خسارت، فقط یک نوبت سمپاشی هدفمند با سموم مجاز مانند ایمیداکلوپراید (کونفیدور) انجام شود
مزایای استفاده از مالچ کلش در مبارزه با تریپس پیاز
کاهش چشمگیر جمعیت تریپس: در مطالعات انجام‌شده، جمعیت تریپس در زمان حساس رشد (تشکیل سوخ) تا ۴۸٪ نسبت به مزرعه شاهد کاهش یافته است.
حفظ دشمنان طبیعی: مالچ باعث افزایش فعالیت شکارگران طبیعی شده و در بلندمدت به کنترل پایدار کمک می‌کند.
صرفه‌جویی اقتصادی: هزینه مالچ‌پاشی معادل یک نوبت سمپاشی بوده، ولی اثر آن به اندازه دو نوبت کنترل شیمیایی است.
کاهش وابستگی به سموم: این روش از میزان مصرف سم و در نتیجه هزینه تولید، آلودگی محیط و باقی‌مانده سموم در محصول می‌کاهد.
سازگار با مدیریت تلفیقی آفات (IPM): استفاده از مالچ به‌عنوان بخشی از برنامه IPM توصیه میشود.
ملاحظات اجرایی در کاربرد مالچ جهت مبارزه با تریپس پیاز
- از مالچ سالم و عاری از بذر علف هرز، آفات و بیماری‌ها استفاده شود.
- آبیاری به‌موقع انجام شود تا از تنش آبی و ضعف گیاه جلوگیری شود.
- حداکثر یک نوبت سمپاشی با غلظت مناسب و در زمان مناسب کافی است.
- اجرای مالچ همزمان با حذف علف‌های هرز اثربخشی را افزایش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
مالچ کلش به‌عنوان یک روش ساده، ارزان و مؤثر، می‌تواند جایگزینی پایدار برای کنترل شیمیایی تریپس پیاز باشد. این روش نه‌تنها جمعیت آفت را کاهش می‌دهد بلکه به بهبود سلامت خاک، حفظ رطوبت، افزایش دشمنان طبیعی و کاهش هزینه تولید کمک می‌کند. به‌ویژه در مناطق کم‌آب و با سابقه آلودگی شدید به تریپس، استفاده از این روش به همراه یک نوبت سمپاشی دقیق، توصیه میشود.
برای کسب اطلاعات دقیق‌تر درباره سموم مناسب و روش‌های کنترل آفات در سبزیجات و جالیز، لطفاً به مقاله راهنمای سموم سبزی و جالیز به آدرس زیر مراجعه کنی
