آمارنامه محصولات زراعی: میزان تولید گیاهان صنعتی و حبوبات به تفکیک استان

گیاهان صنعتی گیاهانی هستند که برای تولید مواد اولیه صنعتی مانند الیاف، روغن، رزین، رنگ، دارو، سوخت‌های زیستی و لاستیک کشت می‌شوند و مستقیماً برای مصرف خوراکی استفاده نمی‌شوند. از جمله مهم‌ترین این گیاهان می‌توان به پنبه، کتان، کنجد، کلزا، نیشکر، کائوچو (لاستیک)، و گیاهان دارویی و معطر مانند نعناع، اسطوخودوس و بابونه اشاره کرد. کشت اصولی این گیاهان با بهره‌گیری از تناوب زراعی، آبیاری مدیریت‌شده، تغذیه مناسب و کنترل آفات و بیماری‌های اختصاصی، منجر به افزایش بازده و توسعه پایدار کشاورزی صنعتی می‌شود. نمودار زیر بیشترین میزان تولید محصولات صنعتی بر اساس نتایج آمارنامه محصولات زراعی (1402) به تفکیک محصول و استان نشان می دهد. به عنوان مثال بیشترین مقدار تولید کتان و کنف در کشور متعلق به استان اردبیل و بیشترین مقدار تولید آفتابگردان روغنی متعلق به استان گلستان است.

حبوبات (Legumes) گروهی از گیاهان گلدار هستند که به خانواده لگومینوز تعلق دارند و دانه‌های خوراکی تولید می‌کنند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نخود، لوبیا، عدس، ماش، لپه و باقلا اشاره کرد. این گیاهان منبعی غنی از پروتئین گیاهی، فیبر، آهن، روی و ویتامین‌های گروه B هستند و نقش مهمی در امنیت غذایی ایفا می‌کنند. حبوبات همچنین به دلیل توانایی تثبیت نیتروژن از طریق همزیستی با باکتری‌های ریزوبیوم، موجب بهبود حاصلخیزی خاک و کاهش نیاز به کودهای شیمیایی می‌شوند. از این رو نقش زیست‌محیطی و اقتصادی بالایی در کشاورزی پایدار دارند. کشت تناوبی حبوبات با غلات نیز باعث افزایش عملکرد در دوره‌های بعدی می‌شود. بر اساس نتایج نمودار زیر، بیشترین مقدار تولید نخود مربوط به استان کرمانشاه و بیشترین مقدار تولید لوبیا مربوط به استان فارس است (آمارنامه محصولات زراعی،1402).